Asgari fiyat görüşmelerinin başlamasına az bir vakit kala, hem iktidar, hem personel hem de patron tarafı ücret-maliyet-enflasyon üçlüsünü konuşmaya başladı. İktidar artan personellik fiyatlarının enflasyonu artırdığını savunarak düşük artırım talep ederken patron tarafı da “Maliyetlerimiz artıyor, müşterilerimiz daha ucuz ülkelere kaçıyor” diyerek düşük artırım talebini destekliyor. Personel tarafı ise “Şirket kârlılıklarına bakın” diyor. Cumhuriyet’ten Ali Can Polat’ın haberine nazaran Tüm bu karmaşanın içerisinde istihdamın en ağır olduğu ve son günlerde sıkıntı vakitler yaşayan dokuma bölümünde ise, “Ücret-maliyet” çıkmazından kurtulmak için markalaşma daveti öne çıkıyor.
‘ENFLASYON BİZİ DURDURDU’
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya, dünyada kesimde büyük bir dönüşüm yaşandığını belirterek yıllardır markalaşmaya çalışan bölümü enflasyon ve resesyonun sekteye uğrattığını belirtti. Dünyada moda algısının değiştiğini belirten Kaya, yeni trendleri şöyle özetledi:
“Gençler artık süratli moda yerine yavaş modaya geçti. Bu da alım kümesinin üstünden vakit baskısını kaldırdı. Bu alım kümeleri Türkiye’yi en çok da yakınlıktan ötürü seçiyordu. Lakin bu ortadan kalkınca rekabet ettiğimiz ülkelere yöneldiler. O ülkelerde personellik maliyeti 200 dolarken bizde 850 dolar düzeyinde. Hasebiyle biz onlarla rekabet edebilecek düzeyde değiliz. Bu sebepten ötürü değişecek ve dönüşeceğiz, katma bedelli eserlere döneceğiz. Lakin bu akşamdan sabaha olmuyor doğal ki. Biz başladık bu dönüşüme lakin enflasyon ve resesyon bizi negatif etkiledi.”
Sektörün Ar-Ge yatırımlarına ve markalaşmaya yöneleceğini belirten Kaya, “Burada sermaye dayanağı çok değerli. Bizim devletten beklentimiz en az bir yıl ödemesiz beş yıl vadeli krediler olmalı” dedi.
‘BANGLADEŞ’İ RAKİP GÖRMEYİN’
Türkiye’nin artık Bangladeş ve Pakistan üzere ülkeleri rakip olarak görmemesi gerektiğini söyleyen Sun Dokuma Lider Yardımcısı Sabri Ünlütürk ise şunları söyledi:
“Türkiye’nin yaşadığı durum maalesef ekonomik gerçeklerden uzak bir yere geldi. Son yaşanan kur-enflasyon periyodundan evvel istikrarlar daha yeterliydi. Biz ihracatçı olduğumuz için dolar bazında maliyete bakarız. Birinci kere personellik maliyetimiz 1000 Avro’yu geçti ve kurdaki artış bunu kompanse etmedi. Katma pahalı üretim yapmayanlar için bu öldürücü bir şey. Biz şirket olarak Ar-Ge eserimizi ve dizaynımızı sattığımız için müşteriye fiyatı biz söylüyoruz. Bangladeş-Pakistan bizim rakibimiz değil. Türkiye’de bütün bölümlerin tamamı bu türlü olmalı.”
‘GELİN VERİMLİLİK KONUŞALIM’
Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu İstanbul Bölge Temsilcisi Asalettin Aslanoğlu ise Türkiye’de çalışan emekçiye Bangladeş yahut Tayvan’daki fiyatların dayatılamayacağını belirtti. Aslanoğlu, “İşverenler hükümetle vergi pazarlığı, güçte indirim ve teşvik konuşmak yerine daima personelin gelirini konuşuyor. Aslında açlık hududunda yaşayan emekçi fiyatları üzerinden rekabet sağlamaya çalışıyor. Bu aklı değiştirmelere gerekir. Markalara üretim yapıyorsunuz. Gelin verimliliği nasıl yükselteceğinizi konuşalım. Gelin markaların Bangladeş’te Tayvan’da çalışanların kamplarda yaşadığı yerlerde üretimin engellenmesi sağlayalım. Lakin bize bilakis ‘Hayır onlar da örgütlenmesinler, buradaki fiyatları de düşürelim’ diyorlar. Türkiye’de, evvelce olduğu üzere, çalışanların en azından yoksulluık hududunda bir fiyatla çalışma hakları var” diye konuştu.
