Milliyet muharriri Çağdaş Ertuna, 25 Ekim’de Sotheby’s Müzayede Evi’nde gerçekleşecek sergiyi kaleme aldı.
Ertuna, bugünkü köşe yazısında müzayede konutunda en çok Fatih Sultan Mehmet2in portresinin dikkat çektiğini belirterek şunları yazdı;
“Müzayede konutu Sotheby’s Londra’da 25 Ekim’de İslam Yapıtları ve Hindistan Sanatları Müzayedesi var. Öncesinde Orta Doğu satışlarının başındaki Benedict Carter’dan müzayedede satışa çıkacak olan Osmanlı yapıtları hakkında bilgi alıyorum. Eserler ortasında el yazmalarından Kütahya porselenlerine birçok bedelli modül var. Lakin ortalarında en çok dikkat çeken Fatih Sultan Mehmet portresi.
Yağlıboya portrenin 80 bin -120 bin sterlin fiyat aralığında satılması bekleniyor.
“Bu portre, daha evvel gördüklerimize nazaran iki kat daha önemli” diyor Sotheby’s uzmanları.
Peki fakat neden?
“Birincisi, Fatih Sultan Mehmet’in hayattan alınan en güçlü tasviriyle, ikincisi ise Rönesans’ın en tesirli portre koleksiyonuyla ilgili” diyorlar.
Bu tablo, Osmanlı sarayında padişah tarafından madalyayla ödüllendirilen Costanzo da Ferrara’nın hayatta kalan tek imzalı yapıtı.
16. yüzyılın üçüncü çeyreğinde prens koleksiyoncular için yapılmış iki Fatih Sultan Mehmet portresiyle yakından ilgili: Biri Toskana Büyük Dükü I. Cosimo de Medici’ye, başkası ise Arşidük II. Ferdinand’a ilişkin.
Bu koleksiyonlardaki Fatih Sultan Mehmet portrelerinin her biri, Rönesans’ın en kıymetli tarihi portre koleksiyonu olan Paolo Giovio’nun Como Gölü kıyısındaki müzesinden kopyalanan geniş bir portre serisinin kesimleriydi.
Giovio, çok çeşitli devirleri, yerleri ve muvaffakiyetleri kapsayan, önde gelen tarihi şahsiyetlerin 480’den fazla fotoğrafını topladı.
Portreleri, belgelemenin esas biçimi olarak görüyordu.
Giovio, müzesinde her portreye uzun bir tarihi ve eleştirel etiket ekleyerek yenilik yaptı.
Giovio, kısa altyazılar yerine görsel ve kelamlı dokümantasyonun ahenk içinde yer almasını sağlamaya çalıştı.
Cosimo de Medici’nin Fatih Sultan Mehmet portresi Cristofano dell’Altissimo tarafından 1552-1568 yılları ortasında kopyalanmış ve şu anda Floransa’da Uffizi’de bulunmakta.
Arşidük Ferdinand’ın versiyonu, Uffizi tablosunun dörtte birinden daha küçük ve 1578 ile 1590 yılları ortasında kağıt üzerine yağlıboya boyanmış bir dizi küçük ölçekli versiyondan biri, Viyana’da Kunsthistorisches Museum’da sergileniyor.
Sotheby’s Londra’da yarın satışa çıkacak yapıtlardan biri de 18. yüzyıl başlarında Jean Bapiste Vanmour imzalı Damat İbrahim Paşa’nın Geçişi başlıklı yağlıboya resmi.
120 bin-180 bin sterlin aralığında satılması beklenen bu panoramik tablo, sarayda meydana gelen tarihi olaylara ait detaylı anlatımıyla Lale Evresi hakkında kıymetli bir evrak.
Sanatçı Jean-Baptiste Vanmour’un Osmanlı saray tasvirlerinden oluşan kıymetli bir külliyatının da modülü.
Bu yapıtta Sultan III. Ahmed’in Sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın İstanbul Topkapı Sarayı’nın ikinci avlusunda alayı tasvir edilmekte.
1727 dolaylarında Vanmour, şu anda Amsterdam’daki Rijksmuseum’da bulunan Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın tam uzunluk portresini de yaptı. Vanmour, İbrahim Paşa’yı merkeze alan öbür merasim sahneleri de çizdi: Amsterdam’daki Rijksmuseum’daki bir fotoğraf köprüden geçişlerini gösteriyor.
Hatırlayacaksınız, Gentile Bellini imzalı Fatih Sultan Mehmet portresini daha evvel İstanbul Belediyesi satın alıp sergilemeye başlamıştı.”
