İklim değişikliği, kuraklık ve yağışların azalması, Van Gölü üzere Süphan Dağı’nın eteklerinde yer alan Arin Gölü’nün de alan kaybetmesine yol açıyor.
Kapladığı 13 kilometrekarelik alanıyla göçmen kuşlar için değerli olan volkanik set gölünde su düzeyi, kuraklık, açılan kuyular ve bilinçsiz ziraî sulamanın da tesirleriyle her yıl daha da düşüyor.
Seviyenin düşmesiyle metrelerce çekilmenin yaşandığı kıyılarda, bir vakitler su altında olan geniş alanlar ortaya çıktı.
Bölgedeki besiciler de metrelerce çekilmenin akabinde yeşeren alanlarda küçük ve büyükbaş hayvanlarını otlatmaya başladı.
Van Gölü’nde de su düzeyinin düşmeye devam etmesi sonucu Adilcevaz kıyılarında yeni mikrobiyalitler ile kimi kalıntılar görüldü.
“SÜREÇ BU TÜRLÜ DEVAM EDERSE GÖÇMEN KUŞLAR ARTIK GELMEYECEK”
Uzmanlık alanı coğrafya olan Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, Arin Gölü’nün kıyılarındaki alanların daha evvel suyun altında bulunduğunu söyledi.
Gölün yağışlardan yeteri kadar beslenemediğini belirten Elmastaş, “Son yıllarda yaşanan kuraklık sonucu Arin Gölü’nün yaklaşık yarısı kurudu. Bu süreci etkileyen faktörler devam ediyor. Yağışların son yıllarda düştüğünü görüyoruz. Yağışların ortalamanın üzerine çıkmayacağı kestirim ediliyor. Bu yıl yağış biraz artsa da kuraklığın devam edeceği öngörülüyor.” dedi.
Su kuyularının, yer altı su düzeyinin düşmesine ve birtakım kaynakların kurumasına neden olduğunu anlatan Elmastaş, şunları kaydetti:
“Gölleri besleyen kimi kaynakların kuruması ve yağışların azalmasından ötürü su düzeyindeki alçalma hızlandı. Bu süreç devam edecek üzere görünüyor. 25-30 yıllık müddette de çok optimist bir tablo görünmüyor. Arin Gölü’nün neredeyse yarısının çekildiğini söyleyebiliriz. Sığ bir göl olduğu için su düzeyi bir metre düştüğünde çok büyük bir alan karaya dönüşüyor. Arin Gölü özelinde yıllara nazaran düzeyin ne kadar düştüğünü görüyoruz. Bununla ilgili çalışma yapmayı planlıyoruz zira göçmen kuşların barınma alanı olan Arin Gölü’nün değerli bir kısmı çekildi. Süreç bu türlü devam ederse göçmen kuşlar artık gelmeyecek yahut gelse de burada o ortamı bulamayacak. Bu durum, ekolojik istikrarda ve sistemde bir bozulmanın da meydana geleceğini gösteriyor.”
Yer altı sularının istikrarını sabit tutmak için kuyularla ilgili planlama yapılması gerektiğinin altını çizen Elmastaş, 7 yıl evvel Nemrut Dağı’nın yamaçlarındaki kuyularda sulama öncesi ve sonrası yaptıkları ölçümlerde su düzeyinde yaklaşık 5 metre düşüş tespit ettiklerini söyledi.
Yer altı sularının aşikâr bir rezervinin bulunduğunu kaydeden Elmastaş, “Kar ve yağmurla beslenen yer altı sularını bilinçsiz çektiğinizde bir müddet sonra tükenecek. Sulama için açılacak kuyuların denetlenmesi gerekiyor. Suyun kontrollü halde kullandırılması, yeni açılacaklara da buna nazaran müsaade verilmesi gerekiyor. Bu, hem rezervlerimizin kısa müddette tükenmesini engelleyecek hem de farklı bir ekosistemi olan bu göllerde sorunu azaltacak.” değerlendirmesinde bulundu.
Arin Gölü’nün yeşeren kıyılarında hayvanlarını otlatan Devran Ergün ise “Burası evvelden asfalt yola kadar suydu. Artık buralarda otlar çıktı. Biz de hayvanlarımızı getirip burada otlatıyoruz.” dedi.
